Бүлүүтээҕи муниципальнай архив үлэтин туһунан

1243каАрхив тэрилтэтин, дьон үксэ – көҥүллээх эрэ киһи сылдьарын курдук саныыллар. Билиҥҥи кэмҥэ  оннук буолбатах. Чинчийээччилэргэ, баҕалаах дьоҥҥо, архивка кэлэн докумуону, фонданы кытта үлэҕэ, көҥүл бэриллэр уонна бары усулуобуйа  тэриллэр.
ЦБС библиотекардардарын семинарыгар, кылаабынай архивист Филиппова Надежда Семеновна ыҥырыллан кэлэн, Бүлүүтээҕи муниципальнай архив үлэтин туһунан интириэһинэй уонна туһалаах билиһиннэрии оҥордо.

Биһиги улууспутугар 1930  сыллаахха бастаан райисполком докумуоннарыттан саҕалаан архив тэриллибитэ. Анал улэһит 1937 сыллаахха  райисполком председателин И.Е.Винокуров бирикээһинэн оройуон архыыбыгар Т.С.Бадаева анаммыта.  Онтон бэттэх элбэх архивист улэлээн кэллэ.

Билигин муниципальнай архив икки улэһиттээх. Бэнидиэнньиккэ, оптуорунньукка Каландарашвили 25 нүөмэрдээх дьиэтигэр дьону көрсөбүт, бэлэм оҥоһуллубут справкалары биэрэбит. Онтон атын куннэргэ архивохранилищеҕа,  аэропорт дьиэтигэр дьон запроһун оноробут.

Биһиэхэ урукку совхоз, колхоз, ыһыллыбыт тэрилтэлэр, холобур бытовой комбинат, промкомбинат, МПМК, СХТ, киинэ дирекциятын  онтон да атын тэрилтэлэр уонна билигин улэлии олорор администрациялар, балыыһа, районо, суут  онтон да атыттар  дьыалалара бааллар. Дьон үксүн пенсияҕа тахсааччылар хамнастарын справкатын көрдөөн, трудовой книжкалара сыыһа эбэтэр бэчээтэ суох буоллаҕына архыыпка наадыйаллар. Эбэтэр урукку уһаайбаларын, дьиэлэрин, бииргэ төрөөбүттэрин туһунан справка —  нотариуска, БТИ-гэ, суукка наада буолан, онтон да араас докумуону көрдөөн кэлэллэр. Ону таһынан улуус историятын чинчийээччилэр биһиэхэ кэлэн улэлииллэр. Архивка билигин   99 фондаҕа 19591  дьыала  баар.

Архыып докумуоннара  олох сайдан,  аны электроннай базаҕа киирэн  Архивный фонд Республики Саха (Якутия)” диэн программаҕа киллэрэ олоробут. Сыл аайы былаан ылынан  киллэрэбит.

Өссө биир улэбит — комплектование документов буолар. Ол аата билигин олохтоох дьаһалталар, биһиэхэ архивтарын туттарар тэрилтэлэр, сүрүн үлэлэрин докумуоннарын туттаралларын ирдиибит. Хас биирдии тэрилтэттэн номенклатура, экспертнай хамыыһыйа, делопроизводство инструкцията ирдэнэр. Бу докумуоннар бары республиканскай экспертнай хамыыһыйа сөбүлэҥин ааспыт буолуохтаахтар уонна тэрилтэҕэ докуменнар ол бэрээдэгинэн хараллыахтаахтар. Докумуоннары  мээнэ быраҕыы, суох оҥоруу көҥүллэммэт.

Биһиги архыыппытыгар докумуоннартан ураты хаартыскалар ылыллаллар. Улууска туох сонун буолбута туһэриллэн архивка киирдэҕинэ кэлин, аны сүүс онтон да элбэх сылынан кэлэр көлүөнэ дьон  туох хайдах олорбуппутун көрүөхтэрэ. Биһиэхэ хаартыскалар анал  сейфэҕэ коробкаланан угуллаллар, ол иһин оччо уһуннук хараллыахтарын сеп. Барыта 327 хаартыска фондабытыгар баар.

Маны сэргэ улуус сайдыытыгар улахан суолталаах дьон докумуоннара туттарыллыбыттара. “Фонд  личного происхождения” диэн ааттанар. Холобур Булуугэ сыылкаҕа олорбут, үлэлээбит польскай социалистическай партия чилиэнэ Станислав Иоронимович Свидерскэй (1987-1966), 1930-с сыллааҕы хомсомуол, сэбиэскэй партийнай улэһит, кыраайы үөрэтээччи, Егор Макарович  Никифоров (1939-1986), Исландскай шпаты арыйсыбыт Алексей Тимофеевич  Андреев (1986-1974), Саха республикатын үтүөлээх учуутала, сэрии бэтэрээнэ, кыраайы үөрэтээччи, Баппаҕаайы историятын суруйан хаалларбыт Егор Сидорович Алексеев, онтон да атын биллиилээх дьон докумуоннара, улэлэрэ биһиги архыыппытыгар хараллан сыталлар. Барыта 11 фондаҕа 164 ед.хр. баар.

Өссө архыыпка историческай кинигэлэри таһынан Булуу дьонун суруйан таһааттарбыт кинигэлэрин мунньабыт. Суруйааччылар  бэйэлэрэ аҕалан кэлэр көлүөнэ дьоҥҥо наада буолуо диэн туттараллар. Холобур  Федот Ксенофонтов  уон кинигэтэ, Николай Спиридонович Бандеров  аҕыс  кинигэтэ, Николай Семенович Миронов кинигэлэрэ, уо.д.а бааллар.

Биһиги архивпыт саамай урукку докумена 1936 сылтан саҕаланаллар. Ити сылга диэри  докумуоннар национальнай  архивка сыталлар. Саамай инники докумуоннар Якутскайга национальнай архивка  1822 сылтан бааллар. Холобур маннык фондалар бааллар:

  1. Бүлүү окружной управлениетын 3531 ед.хр.1825-1917 гг. фонд 22-и оп.1 2а -7,
  2. Бүлүү окружной полицейскай управлениетын 4191 ед.хр. ф.23-и, 1852-1917 гг. оп.1,2,3,5,6,7,
  3. Бүлүү городской управлениетын фонда 170-и .23 ед.хр. 1989-1917 1919-1920 гг. оп.1
  4. Бүлүү городской старостатын 1822-1917 сс. Фонд 176-и,55 ед.хр.
  5. 1 Кулятское родовое управление ф.71-и, 43 ед. 1885-1912 гг. оп.1
  6. Средне-Вилюйская инородная управа ф.35-и.1011 ед.хр.19857-1917 гг. оп.1,2
  7. Земские заседатели 1,2,3 участка Вилюйского округа 1894-1920 гг. ф.109-и 19 ед.хр. ф.110 -и 264 ед.хр.,ф. 111-и, 242 ед.хр.
  8. Мировой судъя вилюйского округа 1897-1919 гг. ф.220-и, 1553ед.хр.1897-1920 гг. оп.1
  9. Смотритель Вилюйского дома заключения. Началһник Вилюйской тюрьмы (1889-1892,1910-1919) ф.208-и.85 ед.хр.1889-1892,1910-1919 гг.орп.1
  10. Вилюйская ветеринарная амбулатория (нач.ХХ в-1919) ф.325-и,24ед.хр.1906-1920 гг. оп.1
  11. 2-й участок врачей Вилюйского округа (на.ХХ -1922) ф.323-и,33 ед.хр.1910-1922гг. оп.1.

Биһиги архивпытыгар кэлиҥ, үлэлээҥ — чинчийиҥ!
Аэропорт иккис этээһигэр, 9.00 ч. – 18.00 ч., среда, четверг, пятница (архивохранилище)
Каландарашвили, 25 (үлэ чааһыгар оҥоһуллубут справкалары биэрии)
Электроннай почта: vilarxiv@mail.ru

Надежда Семеновна Филиппова, Бүлүүтээҕи муниципальнай архив, кылаабынай архивиһа



Навигация: Вернуться на главную страницу

Оставить комментарий

Наш сайт использует файлы cookies, чтобы улучшить работу и повысить эффективность сайта. Продолжая работу с сайтом, вы соглашаетесь с использованием нами cookies и политикой конфиденциальности.

Принять
Обратная связь