Муус устар 12 күнүгэр киһи аймаҕы бүтүннүүтүн үөрдүбүт улуу түгэни — Советскай Союз гражданина Юрий Алексеевич Гагарин Сир уолаттарыттан бастакынан космическай куйаарга көппүтэ 64 сыла туолуутун бэлиэтиибит.
Бары, советскай дьоннор, бэйэлэрин Улуу Аҕа дойдуларын наукатын уонна техникатын уһулуччулаах кыайыытын — халлаан куйаарыгар аан бастаан киһини таһаарбытын улаханнык сөҕө-махтайа истибиттэрэ. Летчик космонавт Ю. А. Гагарин холобура суох хорсун, геройдуу быһыыны оҥорбутунан ис сүрэхтэриттэн киэн туттубуттара.
Ол үөрүүлээх сонуну, Саха сирин олохтоохторо хайдах курдук айхаллыы көрсүбүттэрин 1961 сыллааҕы хаһыат, муус устар ыйынааҕы нүөмэрдэрин страницалара кэрэһэлииллэр
.
СӨХТҮБҮТ-МАХТАЙДЫБЫТ!
Радио күн сирин туох баар дьонун сөхтөрөр сөҕүмэр сураҕы иһитиннэрдэ — советскай киһи космоска көтөн күпсүйдэ! Биһиги бэрт элбэх баараҕай кыайыылары билбит, советскай наука сүҥкэн ситиһиилэрин көрбүт дьоммут: ол гынан баран бу муус устар 12 күнүгэр буолбут соҕүмэр кыайыы биһигини сүҥкэнник сөхтөрдө.
Биһиги советскай космическай хараабылбыт космоска эр сүрэхтээх советскай киһини көтүтэн таһаарда. Инньэ гынан киһи иннигэр космоһы салгыы баһылааһын кэскиллээх киэҥ аартыга аһылынна. Эр сүрэхтээх советскай киһи холобура суох хорсун быһыыта биһиги төрөөбүт советскай Ийэ дойдубутун, биһиги албан ааттаах героическай норуоппутун, биһиги советскай наукабытын саас-үйэ тухары албан ааттыы туруоҕа!
Боростуой советскай дьон, биһиги, ис сүрэхпититтэн бу бэртээхэй кыайыынан үтүөкэн ученайдарбытын эҕэрдэлиибит.
Биир дойдулаахпыт Гагарин Юрий Алексеевиһынан киэн туттабыт. Бу киһи аан маҥнай космоска суолу солоото. Киэн туттабыт уонна сүрдээҕин сөхтүбүт-махтайдыбыт!
СГУ преподавателлэрэ: ветеринарнай наука кандидата П. Поляков, пед. наука кандидата В. Афанасьев, Б. Таркин, Т. Белозерова
ТУРУГУРДУН ЭЙЭ!
Көр эрэ, бу социализм дойдутугар дьоллоохтук олорон, кырдьар сааспар арааһы истэн эрдэҕим. Урут отучча көстөөх үрдугүнэн халлаан киэҥ куйаарыгар киһи көтүө эрэ диэн түһээн да көрүллүбэтэҕэ. Маннык икки кулгаах истибэтэҕин биһиги дойдубут эрэ ситиһэр кыахтаах.
Туругурдун эйэ! Суох буоллун сэрии!
М. Г. Егоров, Сталинская бириэмнйэ лауреата. Мэҥэ-Хяҥалас
ХАЛЛААН КУЙААРЫГАР ААРТЫК ТЭЛЭЙДИБИТ
Муус устар 12 күнэ историяҕа көмүс буукубаларынан суруллуоҕа. Бу кун советскай гражданин советскай аргыс хараабылга олорон, атмосфераны курдаттаан, халлаан куйаарыгар таҕыста, Сири эргийэ көттө уонна этэҥҥэ эргиллэн кэллэ.
Маны биһиги соһуччу оҥорботубут, урут тыыннаах харамайдары уктан көппүт космическай хараабыллар Сиргэ төттөрү ыҥырыллыбыттара уонна эрдэттэн этиллибит миэстэҕэ түһэллэрэ ситиһиллибитэ. Маннык уһулуччу ситиһиини оҥорбут советскай ученайдарга уонна маҥнайгы космонавт Юрий Алексеевич Гагариҥҥа — истиҥ махтал!
Т. АЛЕКСАНДРОВА, [Бүлүүтээҕи] педучилище преподавателэ.
УОЛБАР ГЕРОЙ ААТЫН БИЭРДИМ
Муус устар 12 күнугэр, Юрий Гагарин космоска кыайыылаахтык көппүт күнүгэр, мин уол оҕолоннум. Герой-космонавт хорсун быһыытынан киэн туттан туран, уолбун—бастакы оҕобун Юрий диэн ааттаатым.
М. ФИЛИППОВА, «Мастаах» совхоз рабочайа.
Былыр кыра сылдьаммын уран тыллаах олоҥхоһуттар, сээркээн сэһэттэр сэһэннэригэр күн-өркөн улууһун көмүскүү улуу бухатыырдар өндөл халлааҥҥа өрө көтөн тахсалларын истэрим.
Советскай наука уонна техника сайдыыта, ученайдарбыт уһулуччулаах арыйыылара революция иннигэр үөрэҕэ суох сахалар баҕа санаабытын олох чахчыта оҥордо, киһи халлаан куйаарыгар айаннааһынын дьиҥнээхтик истэр дьоллоннубут.
В. ПРОТОПОПОВ. Чернышевекай [Бүлүү оройуона] нэһилиэгин Советын председателя.
КИЭН ТУТТУУ
Киэн туттуу дохсун баала
Мин сүрэхпин ыллатта:
Сулустаах мэҥэ халлааҥҥа
Советскай Киһи таҕыста.Ол Киһи айаннаата
Олоҥхотооҕор омуннук…
Доҕотторуом, ол аата
Суох, суох эбит буоллаҕа
Биһигиттэн ордук,
Биһигиттэн эрдээх,
Биһигиттзн күустээх,
Биһигиттэн өйдөөх.
Бу аан ийэ дойдуга!СЕМЕН ДАНИЛОВ
КОСМОНАВКА АЙХАЛ
Модун Москва дорҕоонноох куолаһа
Аан дойдуну арыйа тарта:
«Көттө..: Көттө космическай куйаарга
Советскай киһи аан бастаан..»
Тэбэ турбут сүрэх чыпчылыйыах түгэнэ
Эп гынан тохтоон ылла.
Субу, субу мин үрдүбүнэн
Сыйылаан ааста ол аргыс хараабыл.
Итиннэ мин биир дойдулааҕым
Гагарин майор айаннаан иһэр.
Сир Ийэтэ долгуйар ырыатын
Киэн тутта, сэҥээрэ истэр.
Кини этэр: «Мин көтөн иһэбин
Америка… Африка үрдүнэн,
Чэбдикпин, эһигини истэбин,
Космос куйаара биһиэнэ!..»
Модун Москва дорҕоонноох куолаһа
Аан дойдуну арыйа тарта.
«Тиийэн кэллэ космическай куйаартан
Советскай киһи — Гагарин бастаан…»НИКОЛАЙ БОСИКОВ
ДЬОЛ
Үөрүү сүрэххэ баппакка,
Хаайтарбыт кулуннуу мөҕүстэ:
Советскай космонавт чаҕыйбакка
Сири эргийэн түстэ.Улуу, Партия, улуу норуот
Улуу дойду улуу уола,
Космоска бастакы пилот
Бастакы пионер буолла.Урдүк өрөгөй, саргы-талаан,
Советской сири кууста,
Киһи аймах кэскилин айхаллаан
Биһиги сулуспут кыыста.Өлүөхпэр диэри умнуом суоҕа
Өрөгөйдөөх бу күнү —
Космоска коммунистическай эпоха
Аанын аспыт бүгүҥҥүнү!П. ТОБУРУОКАП, 1961 с. Мүус устар 12 куиэ, Нам селота, Үөһээ-Бүлүү
Хомуйан оҥордо А. И. Григорьева, Бүлүү бибилэтикэтин информационнай технологияларын отдела
∗ Матырыйаалы бэлэмнээһиҥҥэ «Кыым», «Колхоз суола» 1961 сыл, муус устар ыйынааҕы нүөмэрдэрэ туттулунна. Заставкатын киэргэтээһиҥҥэ сэбиэскэй худуоһунньук Г. Сергеев плаката туһанылынна.
Далее предлагаем вашему вниманию материалы сайта по данной теме:
