Сэтинньи 15 күнүгэр Бүлүү куоратыгар, П. Х. Староватов аатын сүгэр кыраайы үөрэтэр музей «Петр Хрисанфович Староватов. Жизнь и деятельность» диэн саҥа бэчээттэнэн тахсыбыт кинигэ билиһиннэриитин тэрийэн ыытта.
«Үйэлэрин урутаан иһэр дьон баар буолаллар. Бэйэлэрин кэмнэрин ааһа көтөн, кинилэр оҥорбут, саҕалаабыт дьыалалара үйэттэн үйэҕэ дьайар буоланнар, олорон ааспыт сылларыгар дьонунан-сэргэнэн кыайан өйдөммөттөр. Кэм-кэрдии ааһан, кинилэр көрүүлэрэ тиллэн, ону олох бигэргэттэҕинэ, ол дьон историяҕа булгунньах курдук үрдээн, логлойон көстөн, норуот өйүгэр-санаатыгар үйэ-саас тухары хаалаллар. Оннук киһинэн кыраайы уһулуччулаах чинчийээччи, учуутал, общественнай деятель, Саха сириттэн Үлэ бастакы Геройа Петр Хрисанфович Староватов буолар» – диэн РСФСР, Саха АССР культуратын үтүөлээх үлэһитэ, РСФСР үөрэҕириитин туйгуна, СӨ бэчээтин туйгуна, «Бочуот знага», «Доҕордоһуу» уордьаннар кавалердара, саха Далбар Хотуна, биир дойдулаахпыт Нина Иннокентьевна Протопопова этэн турар.
Быйылгы 2023 сыл дойдубутугар Учуутал уонна уһуйааччы уонна Өрөспүүбүлүкэбитигэр Үлэ сылыгар Петр Хрисанфович төрөөбүтэ 150 сыла туолбута, бу сылы өссө ураты суолталаан, дириҥ ис хоһоонноон биэрдэ.
Бу бэлиэ сылы түмүктүү үлүскэннээх үлэнэн олорбут үтүөкэн киһи айан-тутан хаалларбыт үйэлээх арыйыыларын, сурукка тиспит чахчыларын толору арыйар сабыс-саҥа кинигэ бэчээттэнэн таҕыста.
«Петр Хрисанфович Староватов. Жизнь и деятельность» диэн саҥа кинигэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин национальнай архыыбын (салгыы СӨ НА) докумуоннарыттан таҥыллан оҥоһуллубут. Кинигэ тахсыытыгар сүрүн эппиэттээх СӨ НА директорын сүрүн үлэҕэ солбуйааччы Наталия Степановна Степанова, хомуйан оҥорооччулар П.Х.Староватов аатынан Бүлүүтээҕи кыраайы үөрэтэр музей директора Татьяна Николаевна Афанасьева, СӨ НА дөкүмүөннэри кытары үлэҕэ салаатын начальнига Петр Иванович Корякин уонна СӨ НА тэрийэр-правовой үлэҕэ салаатын начальнига Венера Федоровна Тихонова буолаллар.
Урукку өттүгэр «Краевед П.Х.Староватов» диэн дөкүмүөннэр бастакы хомуурунньуктарын оччолорго Киин судаарыстыбаннай архыып өссө 1975 сыллаахха таһааран турар. Онтон, саҥа хомуурунньукка Петр Хрисанфович олоҕун, үлэтин кэпсиир 90 дөкүмүөн киирбит. Манна Петр Хрисанфович Бүлүүтээҕи кыраайы үөрэтэр музейга харалла сытар тус бэйэтин фондатыттан үгүс матырыйаал туһаныллыбыт. Ааҕааччыга уонна наука эйгэтигэр урут биллэ-көстө, тахса илик дөкүмүөннэр киирбиттэрэ олус кэрэхсэбиллээх.
Кинигэ 256 сирэйтэн турар, 500 ахсаанынан С.А.Новгородов аатынан «Айар» национальнай кинигэ кыһатыгар таҥыллыбыт.
Саҥа кинигэни Бүлүү куоратыгар билиһиннэриини сэтинньи 15 күнүгэр П. Х. Староватов аатын сүгэр кыраайы үөрэтэр музей тэрийэн ыытта. Музей үлэһиттэрэ директор Т. Н. Афанасьева, специалистар, В. В. Тараховская, Е. П. Михайлова кинигэ ис тутулун, матырыйаалларын хомуйууттан саҕалаан ыытыллыбыт үлэни толору кэпсээтилэр. Маны таһынан мустубут кыраайы үөрэтээччилэргэ, учууталларга, устудуьуоннарга П. Х. Староватовка анаммыт научнай-практическай конференцияҕа биһирэммит оҕолор үлэлэрин билиһиннэрии улахан интэриэһи тарта. Түмүккэ музей үлэһиттэрэ Үлэ бастакы Геройугар анаммыт хоһоон күрэҕэр киирбит үлэлэри ааҕан иһитиннэрдилэр.
Бу күн музей бүтүн Сахабыт сирин историятыгар дириҥ суолталаах саҥа кинигэтин эрэ буолбакка, чулуу киһи аатын үйэтитиигэ ыытар үлэтин хас да хайысхатын көрдөрбүтэ ураты сонун буолла.Уонна бу үлэ оҕоҕо, ыччакка эмиэ киэҥник тарҕанан эрэрин итэҕэтиилээхтик көрдөрдө.
Ити курдук, Бүлүүбүт куоратыгар П. Х. Староватов төрөөбүтэ 150 сылыгар анаммыт үгүс түбүктээх үбүлүөйдээх сыл, музей үлэһит коллективыгар үтүө түмүктэри аҕалбыт. Инникитин даҕаны өссө да айымньылаах үлэни, саҥа ситиһиилэри баҕарабыт!
Киин бибилэтиэкэ кыраайы үөрэтиигэ кылаабынай бибилэтиэкэрэ Луиза Кононова
