«Д.А.Гуляев – биһиги киэн туттар киһибит» төрөөбүтэ 100 сааһын көрсө улуустааҕы заочнай хоһоон суруйуутугар куонкурус түмүгэ

7Биһиги биир дойдулаахпыт, киэн туттар  киһибит — Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа, аатырбыт снайпер, снайперскай хамсааһыны тэрийсибит, Дмитрий Алексеевич Гуляев төрөөбүтэ 100 сааһын көрсө,  улууска, нэһилиэкпитигэр араас көрүҥнээх тэрээһиннэр саҕаланнылар.

Дмитрий Алексеевич немецкэй-фашисткай талабырдьыттары утары сэриигэ Бүлүү улууһун Модут нэһилиэгиттэн,  колхозка биригэдьииринэн үлэлии сылдьан, 1941 с. ыҥырыллыбыта, арҕааҥҥы фроҥҥа килбиэннээхтик сэриилэспитэ. Сэрии толоонуттан эргиллибэтэҕэ. Смоленскай уобалас Ярцевскай оройуонун Петрово дэриэбинэтигэр көмүллэн, харайыллан сытар.

Хорсун сэрииһит —  Д. А. Гуляев “Боевой үтүөлэрин иьин” медалынан, “Кыһыл Знамя” орденынан наҕараадаламмыта.

Муус устар 27 күнүгэр биһиги аҕа баһылыкпыт Андрей Иннокентьевич Иванов,  Бүлүү делегацията Дмитрий Алексеевич көмүс уҥуоҕар тиийэн бэйэтин төрөөбүт дойдутун буорун илдьэн уурдулар. Кини туһунан альбом оҥорон олохтоох музейга туттарылынна. (читать статью из официального сайта Ярцевского района: «30 апреля в Ярцево приехала делегация из Вилюйского района Республики Саха (Якутия))»

 

Дмитрий Алексеевич Албан аатын үйэтиттэр стендэ оскуолаҕа турар.

Д. А. Гуляев 100 сааһын тэрээһинин чэрчитинэн улуустааҕы ытыы күрэҕэ буолара былааннанар.

Муус устар 1 күнүгэр нэһилиэк дьаһалтата, модельнай сельскэй библиотека, оскуола тэрилтэлэрэ көҕүлээһиннэринэн — оскуола саастаах оҕолорго, улахан дьоҥҥо улуустааҕы электроннай ситим нөҥүө Дмитрий Алексеевич Гуляевка  аналлаах хоһоон күрэҕэ биллэриллибитэ. (читать положение)

 Сыала-соруга:

— Төрөөбүт нэһилиэкпит историятын үөрэтиигэ дьон-сэргэ интэриэһин тардыы;
— Д.А.Гуляев Аҕа дойду Улуу сэриитигэр хорсун быһыытын үйэтитии;
—  Литература уонна ааҕыы киһиэхэ үтүө сабыдыалын өйдөөн, эргиччи сайдыылаах, духуобунай өттүнэн баай, сиппит-хоппут  личность тахсыытыгар дьайыы;
— Айар, суруйар дьарыкка көҕүлээһин.

Күрэх ыам ыйын 5 күнүгэр  түмүктэннэ. Араас көлүөнэ дьонноро дириҥ ис хоһоонноох хоһооннору айбыттара биһигини, сөхтөрдө элбэх айар  куттаах кыттааччы күрэххэ кыттыбыта, бу биһиги Сахабыт сирин чулуу киһитигэр, буойунугар сүгүрүйэллэрэ көһүннэ.

Ол курдук, Бүлүү куорат 1 нүөмэрдээх алын сүһүөх үөрэнээччилэрэ, 2 нүөмэрдээх орто оскуола үөрэнээччилэрэ, П.И.Быканов аатынан Халбаакы орто оскуолата, Д.А.Гуляев аатынан  Кыргыдай орто оскуолата, Бороҕон орто оскуолатын үөрэнээччилэрэ. Улахан дьоҥҥо Бүлүү, Халбаакы, Кыргыдай, Бороҕон кыттыыны ыллылар.

Күрэх түмүгэ:

1 миэстэ — Колтовская Дуня үһүс  кылаас Бороҕон орто оскуолата “Хорсун буойун саллаат” хоһооно,

2 миэстэ — Иванова Фаина  үһүс кылаас Кыргыдай орто оскуолата “Бэргэн Гуляевка” хоһооно,

3 миэстэ — Павлов Владик үһүс кылаас Бүлүү алын сүһүөх оскуолата “Один на войне” хоһооно,

3 миэстэ — Шумилов Павел төрдүс кылаас Булуу иккис нүөмэрдээх оскуолата “Саха хорсун саллаата” хоһооно.

1 миэстэ — Федорова Карина бэһис кылаас Халбаакы орто оскуолата “Саха сэмэй сэрииһитэ” хоһооно,

2 миэстэ — Галямов Саша ахсыс кылаас Бүлүү иккис нүөмэрдээх оскуолата “Снайпер Гуляев” хоһооно,

3 миэстэ — Окоемов Герман бэһис кылаас Кыргыдай орто оскуолата “Гуляев герой!” хоһооно.

1 миэстэ — Семенов Валериан уон биирис кылаас  Бороҕон орто оскуолата “Чулуу буойун” хоһооно,

2 миэстэ — Каратаева Лилиана уон биирис кылаас Бороҕон орто оскуолата “Дмитрий Гуляев” хоһооно,

3 миэстэ — Березин Максимиан уон биирис Бороҕон орто оскуолата “Гуляев Д.А” хоһооно.

1 миэстэ — Николаев Николай – Тииҥ Ньукулай, “Бүлүү саһарҕалара” суруйааччылар союзтарын чилиэнэ Бүлүү куорат  “Бүлүүлэр геройу туойабыт” хоһооно,

2 миэстэ — Окоемова Василиса Гаврильевна – алын сүһүөх учуутала  Д.А.Гуляев аатынан Кыргыдай орто оскуолата  “Герой өлбөт үйэлээх!” хоһооно,

2 миэстэ — Прокопьева Наталья Трофимовна – саха тылын уонна литературатын учуутала Бороҕон орто оскуолата “Нэлэкээ уонна Миитэрэй” хоһооно,

3 миэстэ — Алексеева Мария Нестеровна  Д.А.Гуляев аатынан Кыргыдай орто оскуолатын учуутала “Киэн туттар киһибит Гуляев-бэргэммит” хоһооно,

3 миэстэ — Майоров Семен Дмитриевич Бороҕон нэһилиэгин олохтооҕо “Дмитрий Алексеевич Гуляевка” хоһооно.

Д.А.Гуляевка анаммыт күрэххэ кыттыбыт хоһоонньуттарга махталбытын тириэрдэбит уонна өссө айа-тута сылдьаргытыгар баҕарабыт.


Бүлүүлэр геройу туойабыт.
Автор Николаев Николай – Тииҥ Ньукулай

Үөйбэтэх үрэх баһыгар,
Тураахтыыр балаҕан иһийэн.
Көмүлүөк сылааһын суоһугар
Оҕолор аймана көтөллөр.
Түөрэхтээн, билгэлээн ким билиэй
Бүлүүгэ үөскээбит геройу.
Оҕобут, ыччаппыт Гуляев
Олоҕу көмүскүөх дьылҕатын.
Эйэлээх дьон-сэргэ олоҕун,
Аймаата уот сэрии содула.
Байыаспыт, хотойбут Гуляев
Самнарда сүүһүнэн өстөөҕү.
Үөрэттэ бэргэнник ытарга,
Ыччаты өстөөҕү кыргарга.
Олоҕу да толук уурарга,
Норуотун иннигэр тиллэргэ.
Бүлүүлэр киэн туттан тураммыт
Туойабыт геройбут олоҕун,
Ыччаттар уруйдаан ыллыыбыт,
Олоҕун салҕааммыт үүнэбит.


Дмитрий Алексеевич Гуляевка
Автор Майоров Семен Дмитриевич (Бороҕон нэьилиэгэ)

Модут сирин хоһуунун
Модун уола Гуляевын,
Сүүс сыллаах үбүлүөйүн
Сүгүрүйэн ахтыаҕыҥ.
Уодаһыннаах сэриигэ
Улуус түгэх сириттэн,
Ниэмэстэртэн иэстэьэ
«Нэлэкээттэн» барбытыҥ.
Утуйар уугун умнаҥҥын
Уот будулҕан ортотунан,
Уолуйбакка кэтээҥҥин
Умсарарыҥ өстөөхтөргүн.
Кыл түгэн тутуһуутугар
Кыраҕыатык манааҥҥын,
Кырыктаах фриц сүүстэригэр
Күннэтэ буулдьа ыытарыҥ.
Сүүһүнэн фашиһы сууһаран
Сахаҥ Сирин ааттаппытыҥ,
Кыыһар Кыайыы күннэрин
Кыа хааҥҥынан аҕалтыҥ.
Саха чулуу снайперын
Сүрэхтэн сүппэт буойунун
Самныбат саргылаах норуотуҥ
Саныаҕа, махтана Геройун!


Саха сэмэй сэрииhитэ
Суруйда Карина Федорова (“Прокопий Иннокентьевич Быканов аатынан Халбаакы орто оскуолатын” 5 кылааһын үөрэнээччитэ)

Үйэлэргэ умнуллубат кини хорсун быһыыта,
Уһун сыллар тухары өйбүтүгэр куруук баар,
“Саха омук туһа”, — диэн олорорун кэрэйбэтэх
Саха сэмэй сэрииһитэ, Булуу уола Миитэрэй.
Уоттаах сэрии хонуутугар, тимир ардах анныгар
Сылайары билбэккэ хорсуннук сэриилэспитэ
Утуйары да умнан дойдутун көмүскээбитэ
Саха сэмэй сэрииһитэ, Бүлүү уола Миитэрэй.
Үүнэр дьоҥҥо биһиэхэ, ытык иэспит, сорукпут,
Көҥүл олох туһугар охсуһуу хонуутугар
Олохторун толук уурбут, эйэни бэлэхтээбит
Үтүө дьоммут ааттарын үйэтитии буоллаҕа.
Үйэлэргэ умнумуох саха сэмэй уолаттарын
Санаабыт санааларын, ыраламмыт ыраларын,
Салгыы туруох куруутун эйэ туһугар олоҕу,
Умнумуох кинилэр сырдык, үтүө ааттарын!


Ыам ыйын 9 күнүгэр Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Кыайыы 72 сылыгар аналлаах парад Бороҕонно үрдүк таһымҥа буолла, бэтэрээннэрбитин чиэстээтибит. Оскуола үөрэнээччилэрин Улуу Кыайыы туһунан ырыаларын толоруута. Сэрии толоонугар сырдык тыыннарын толук уурбуттарга, хаһан да эргиллибэттэр Албан ааттарыгар сүгүрүйүү бэлиэтэ буолла. Дмитрий Алексеевич Гуляевка анаммыт спортивнай күрэххэ түөрт хамаандаҕа эр дьону кытта оҕолору арааран эстафета буолла. Онно 1 миэстэ “ВДВ” хамаандата командир Александров И.А., 2 миэстэ “Гвардия” хамаандата командир Гоголев Н.Н., 3 миэстэ “Снайпердар” хамаандалара буолла.

Каратаева С. П., кыл. бибилэтиэкэр,

Бороҕон  модельнай бибилэтиэкэтэ

Оставить комментарий

Наш сайт использует файлы cookies, чтобы улучшить работу и повысить эффективность сайта. Продолжая работу с сайтом, вы соглашаетесь с использованием нами cookies и политикой конфиденциальности.

Принять
Обратная связь